W dzisiejszych czasach w każdym zakładzie pracy, niezależnie czy jest to zakład produkcyjny, bank czy biuro, przestrzegane muszą być zasady Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Oczywiście w przypadku zakładów produkcyjnych, przepisy te są nieco bardziej restrykcyjne, ale ma to swoje uzasadnienie. Obsługa dużych maszyn, często uciążliwe warunki fizycznej pracy to z pewnością czynniki, które powodują, że poziom i ryzyko szkodliwości pracy jest tam wyższy niż na przykład w firmach z sektora usług.
Termin BHP jest powszechnie znany. Każdy wie, że zakłady pracy muszą działać zgodnie z pewnymi wytycznymi oraz że głównie w firmach produkcyjnych zatrudnia się osoby odpowiedzialne właśnie za ten dział. Większość polskich firm przeprowadza regularne (przynajmniej raz w roku) szkolenia z zakresu BHP. Jest to ważny element podnoszenia świadomości pracowników i pracodawców. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiednich warunków pracy i regularna kontrola przestrzegania wszelkich zaleceń – dotyczy to zarówno samych procesów pracy jak i stanu technicznego maszyn i urządzeń w firmie. Z kolei pracownicy zobowiązani są do przestrzegania tych przepisów, a także do reakcji na ich łamanie, czy to przez współpracowników czy pracodawcę.
Czym więc zajmuje się typowy specjalista ds. BHP w przykładowej firmie produkcyjnej? Oprócz przeszkolenia personelu do jego obowiązków należy kontrola organizacji pracy w firmie, kontrola stanu technicznego maszyn, ale też pomieszczeń, w których praca jest wykonywana oraz dbanie o ochronę pracowników w miejscu pracy. Ostatni z wymienionych obowiązków realizuje przykładowo poprzez zaopatrzenie pracowników w odpowiednią odzież roboczą. W momencie wykrycia jakiejś nieprawidłowości jest zobligowany do natychmiastowego wstrzymania pracy urządzenia, które zagraża zdrowiu lub życiu pracowników lub też do odsunięcia od stanowiska pracowników, którzy wykonują ją w sposób zagrażający sobie i innym.
Przez rynek przewija się wiele ofert pracy dla specjalistów ds. BHP. W celu nabycia odpowiednich kwalifikacji konieczne są studia wyższe bądź podyplomowe w kierunku bezpieczeństwa i higieny pracy, a następnie odbycie rocznych praktyk. Niestety, w części zakładów produkcyjnych przepisy BHP są interpretowane dość dowolnie. Zdarza się, że ‘behapowiec’ (osoba odpowiedzialna za BHP) zatrudniana jest w firmie jedynie na część etatu i nie jest w stanie mieć wszystkiego pod kontrolą, a gdy nastąpi jakiś wypadek, to przyjeżdża na miejsce po fakcie. Wiąże się to oczywiście z szukaniem oszczędności przez pracodawców. Jak się okazuje wypadków w pracy jest w skali kraju całkiem sporo – według danych zebranych przez GUS w pierwszej połowie 2014 roku doszło do ponad 38 tysięcy wypadków w pracy. Średnia w latach 2000-2012 to około 91 tysięcy wypadków rocznie, więc jeśli obecna tendencja się utrzyma, to możemy mówić o nieznacznej poprawie sytuacji.
Pozostając przy liczbach, to wzrost znaczenia pracy w tym dziale widać również po wynagrodzeniach. W Kompleksowym Raporcie Płacowym AG TEST HR edycja jesień 2014 można znaleźć informację, że w próbie przeprowadzonej na 282 pracownikach z 138 firm średnia wielkość zarobków na stanowisku Specjalista ds. BHP i ochrony środowiska to 5287 zł brutto. Daje to wzrost o około 300 zł w porównaniu z edycją jesienną roku poprzedniego. Dzieje się tak dlatego, że kontrole sprawdzające stopień przestrzegania przepisów są coraz częstsze, a wraz z wzrostem wielkości firm oraz stopnia zaawansowania technicznego używanych w nich urządzeń, wzrasta potrzeba czuwania nad bezpieczeństwem pracowników.
