15-ego września 2021 reprezentanci naszej firmy mieli przyjemność uczestniczyć w spotkaniu organizowanym przez TOYOTA Motor Manufacturing Poland Sp. z o.o. Jego tematem były systemy premiowania w firmach produkcyjnych, a celem – ich przedyskutowanie. Poruszyliśmy więc np. obszar wad i zalet poszczególnych elementów wynagrodzeń. Fakt zorganizowania takiego wydarzenia oznacza, że jest to temat ciekawy dla działów HR, a wzrost zainteresowania może być związany z ciągle aktualną pandemią (i niepewną sytuacją, którą powoduje). Firmy bowiem szukają najlepszego sposobu na docenienie pracowników.

Spotkanie HRowców

Podczas eventu najpierw zostały omówione wyniki wcześniej rozesłanych ankiet dotyczących poruszanego tematu. Następnie nasi eksperci przedstawili dane, jakie pozyskaliśmy podczas ich zbierania do kolejnej edycji naszych Raportów Płacowych.

Tak jak wspomnieliśmy – spotkanie zaczęło się od omówienia wyników ankiety. Została ona rozesłana do uczestników kilka tygodni przed wydarzeniem. Dotyczyła polityki premiowania w ich organizacjach. Respondentami byli więc przedstawiciele działów personalnych w firmach produkcyjnych działających w Polsce. Uczestnicy spotkania dzielili się informacjami, jak systemy premiowania wyglądają u nich oraz analizowali plusy i minusy poszczególnych premii.

Dodatki zmienne

Tematem rozmów na organizowanym przez Toyotę wydarzeniu były premie. Mogą mieć one formę dodatku zmiennego, czyli elementu wynagrodzenia uzależnionego od jakości wykonywanej pracy
i efektywności pracownika
. Przykładem będzie tutaj dodatek handlowy lub uznaniowy. Są one postrzegane przez pracodawców jako element motywacyjny i mogą znacząco podnieść wynagrodzenie. Jako, że ich wysokość uzależniona jest od wyników zrealizowanych przez pracownika, naturalnie starają się oni osiągać je jak najwyższe, tak by ich premia również osiągnęła znaczące rozmiary.

Dodatki zmienne stanowić mogą również zagrożenie. Wyobraźmy sobie, że organizacja ma gorszy czas (tzn. słabsze wyniki finansowe), wówczas premia pracownika w danym miesiącu może być niższa niż zazwyczaj. Niebezpieczne jest to zwłaszcza w sytuacji, gdy stanowią one większą część składową wynagrodzenia naszego zespołu.

Udział dodatków zmiennych w płacy robotników

Dodatki zmienne często występują w firmach produkcyjnych w grupie robotników. Robotnik to jednak szerokie pojęcie. Rozumiemy przez nie wszystkie stanowiska, na których zatrudnieni pracownicy wykonują pracę fizyczną (czyli np. operowanie maszyną i/lub wykonywanie określonych czynności przy linii produkcyjnej). Jak wygląda dla nich rozkład części wynagrodzenia?

Jak możemy zauważyć, w sektorze produkcji aż 83% to wynagrodzenia zasadnicze (czyli te, które pracownik musi otrzymać na swoje konto). 7% to dodatki stałe, a aż 11% stanowią dodatki zmienne. Dane pochodzą z Raportu Płacowego manaHR, edycja Lipiec 2021. Za co są one wypłacane pracownikom? Przede wszystkim za zrealizowanie celu (np. liczba wyprodukowanych części) czy też za zgłoszenie usprawnień (zgodnie z duchem kaizen). Mogą być one również uznaniowe (tzn. zależne od oceny przełożonego) oraz za frekwencję (wysokość premii jest uzależniona od liczby dni absencji pracowników).

Które dodatki będą ulegać zmianie?

Podczas spotkania doszliśmy do wniosku, że systemy premiowanie najbardziej „ucierpiały” w dobie pandemii. Dodatki zmienne zdecydowanie łatwiej jest obniżyć lub zmienić sposób ich naliczania (w porównaniu np. do stałych). O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy naszego eksperta – Patrycję Buczkowską, która pełni rolę Opiekun Analitycznego w naszej organizacji: „Firmy w dobie pandemii koronawirusa najczęściej modyfikowały dodatki zmienne, czyli te zależne od jakości wydajności pracy. Są to dodatki płacowe, na których wysokość pracownik ma bezpośredni wpływ. Takie działanie może nieść ze sobą negatywne skutki dla pracownika w momencie, w którym większy element jego wynagrodzenia stanowi część zmienna. Dla pracodawcy oznacza to jednak powiązanie budżetu wynagrodzeń z aktualną sytuacją firmy. Najczęściej modyfikowanym dodatkiem płacowym jest lub też będzie szeroko rozumiana premia za realizację zadań / za usprawnienia / uznaniowa. To najpopularniejszy składnik wynagrodzenia występujący właściwe we wszystkich firmach bez względu na sektor czy branżę”.