Wskaźnik absencji informuje nas, jak wygląda poziom nieobecności pracowników w miejscu pracy. Powody mogą być różne – choroba, urlop na żądanie, urlop macierzyński lub po prostu pracownik postanowił, że dziś się nie pojawi w firmie. Trzeba jednak pamiętać, że wysoka absencja jest zjawiskiem niepożądanym. Pracownik, którego nie ma w zakładzie, nie pracuje – co naturalnie przekłada się na spadek produktywności przedsiębiorstwa i niższe zyski.
Pracodawcy muszą więc posiadać wiedzę o swoim aktualnym poziomie absencji. Dobrą praktyką jest porównanie obowiązującego poziomu do średniej rynkowej. Dzięki temu możliwe będzie rozeznanie, jak wypadamy w porównaniu do innych organizacji.
Dane ogólnopolskie dotyczące wskaźnika absencji
W pierwszym kwartale 2019 roku przeprowadziliśmy ogólnopolskie badanie poświęcone fluktuacji i absencji. Możemy przyznać, że nasze badanie odniosło sukces – 208 firm postanowiło podzielić się z nami swoimi danymi w tym temacie. Warto wspomnieć, że aż 80% uczestników naszego badania pochodzi z branży produkcyjnej.
Jak przedstawia się więc wskaźnik absencji w skali ogólnopolskiej? Aby się tego dowiedzieć, przyjrzymy się poniższemu wykresowi.
źródło: Raport Fluktuacji i Absencji manaHR
Nim przejdziemy do omawiania wyników naszego badania, na wstępie musimy wytłumaczyć, czym jest „wskaźnik ogólny”, a czym „bez absencji ciążowej/wychowawczej”.
Jak już wspominaliśmy, absencja jest to nieobecność pracownika w miejscu pracy. Zalicza się więc do niej również zwolnienie lekarskie w ciąży, urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop rodzicielski, czy też urlop wychowawczy. Wskaźnik ogólny uwzględnia te czynniki. Aby porównać absencję z wyłączeniem nieobecności związanych z ciążą, urlopem macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim i wychowawczym, korzystamy ze wskaźnika bez absencji ciążowej/wychowawczej (na wykresie granatowy słupek).
Wskaźnik ogólny absencji wśród wszystkich pracowników wynosi 8,1%. Wynik ten zawyżają pracownicy blue collar – dla nich wskaźnik wynosi 9,1%. Poniżej średniego poziomu ogólnej absencji znajdują się pracownicy white collar i managementu. Dlaczego niebieskie kołnierzyki charakteryzują się najwyższym wskaźnikiem absencji? Blue collar to pracownicy produkcyjni lub niższego szczebla. Praca fizyczna może być przyczyną wielu ciężkich chorób – stąd zwolnienia lekarskie na tych stanowiskach nie są rzadkością. Na tych stanowiskach częściej zdarzają się też sytuacje, w których pracownicy nie przychodzą do pracy z powodów nieznanych pracodawcy. Aby temu zjawisku przeciwdziałać, firmy wprowadzają premię za 100% obecności (czego nie uświadczymy np. w przypadku pracy biurowej).
Poziom absencji bez nieobecności spowodowanej ciążą lub wychowaniem dziecka jest średnio o 2,7 punktów procentowych niższy niż ogólny. Najmniejszą różnicę uświadczymy na stanowiskach managerskich, największą natomiast w przypadku białych kołnierzyków. Przyczynę tego stanu rzeczy możemy upatrywać w strukturze pracowników danych działów. Urlop macierzyński, a później wychowawczy, to domena kobiet – ich procentowy udział zatrudnienia w pracy biurowej i specjalistycznej jest wyższy niż w przypadku pracy fizycznej, czy też kierowniczej.
Czy absencja jest problemem dla organizacji?
Przeprowadzając nasze badanie dotyczące poziomu absencji, postanowiliśmy nie tylko przyjrzeć się, jak wygląda średni poziom tego wskaźnika, lecz również chcieliśmy się dowiedzieć, czy pracodawcy postrzegają absencję jako problem w ich organizacji.
źródło: Raport Fluktuacji i Absencji manaHR
Ponad połowa badanych (57%) wskazuje, że absencja stanowi problem w ich przedsiębiorstwach. Dlaczego nieobecność pracownika jest aż takim problemem dla biznesu? O komentarz w tej kwestii poprosiliśmy naszego kolegę, Kubę Kowalczyka: „Absencja chorobowa pracowników może być dla pracodawcy niemałym problemem. Obowiązki osoby nieobecnej muszą zostać wykonane więc inny pracownik musi przyjąć na siebie dodatkową pracę. Oczywiście korzystanie z zwolnienia lekarskiego jest podstawowym prawem pracownika i jest czymś całkowicie naturalnym. Problem zaczyna się gdy nieobecności zaczynają być nadużywane i dochodzi do podejrzeń, że są traktowane jako dodatkowe dni urlopowe”.
Zwalczaj źródło problemów!
Aby przeciwdziałać absencji, pracodawcy wprowadzają premię za obecność. Jest to jednak leczenie objawowe, a nie skupienie się na pokonaniu źródła problemu. Warto więc przyjrzeć się sytuacji i postarać dowiedzieć się, dlaczego pracownicy nie przychodzą do pracy. Zadbanie o dobre warunki w przedsiębiorstwie, przyznanie odpowiedniego wynagrodzenia, przeprowadzenie badania satysfakcji pracowników – te działania pozwolą nam stworzyć taką organizację, do której pracownik będzie chciał przychodzić, co z kolei będzie mieć wpływ na obniżenie absencji.
