Wynagrodzenia to trudny temat dla osoby, która nie zajmuje się nimi na co dzień. Kto z nas nie pomylił kiedyś kwoty brutto z netto? Tymczasem jest to obszar, który dotyka nas na każdym kroku i który jest niezwykle istotny w naszym życiu. Warto więc posiadać podstawową wiedzę z tego zakresu. Aby rzucić na ten obszar trochę światła, dziś przyjrzymy się tematowi wynagrodzenia zasadniczego oraz całkowitego.

Czym jest wynagrodzenie zasadnicze?

Wynagrodzenie zasadnicze jest podstawą naszego wynagrodzenia. Oznacza to, że zawsze musi być ono wypłacane pracownikowi. Wyrażane jest zawsze w kwocie brutto. Jest podstawą do odliczenia wszystkich składek na ubezpieczenie społeczne  oraz zdrowotne.

Warto w tym momencie zaznaczyć, że pojęcie wynagrodzenia minimalnego nie jest tożsame z wynagrodzeniem zasadniczym. Oznacza to, że wynagrodzenie zasadnicze może być niższe niż wynagrodzenie minimalne. To wynagrodzenie całkowite wypłacane pracownikowi nie może być niższe niż płaca minimalna.

Wysokość wynagrodzenia zasadniczego pracownika jest ustalana przez pracodawcę za pomocą procesu wartościowania stanowiska pracy. Podczas niego, bierze się pod uwagę m.in.:

  • zakres obowiązków pracownika,
  • wykształcenie,
  • doświadczenie,
  • złożoność pracy,
  • wpływ na funkcjonowanie organizacji (np. poprzez koordynacje pracy innych osób).

Wynagrodzenie całkowite

Wspomnieliśmy o wynagrodzeniu całkowitym – czym ono jest? Najlepiej określić je, poprzez doprecyzowanie, z jakich części się składa. Są to: wynagrodzenie zasadnicze, dodatki stałe oraz dodatki zmienne. Wysokość dodatków stałych nie wynika z efektywności pracy pracownika, natomiast wysokość dodatków zmiennych już tak. Są one powiązane z wynikami i efektywności pracy. Najczęściej pełnią one funkcję motywacyjną. To właśnie wysokość tych trzech części nie może być niższa nić wynagrodzenie minimalne.

Struktura wynagrodzenia

Poniżej prezentujemy, jak wygląda struktura wynagrodzeń dla białych i niebieskich kołnierzyków. Jako że jesteśmy firmą zajmującą się analizą wynagrodzeń, prezentowane poniżej dane zostały przez nas zebrane i opracowane.

Źródło: manaHR

Jak widzimy na wykresie, obie struktury wynagrodzeń są do siebie podobne. Ponad 80% wynagrodzenia całkowitego stanowi płaca zasadnicza. Dodatki stałe mają marginalną wartość – od 4 do 6%. Dodatki zmienne, które pełnią funkcję motywacyjną, mają większe znaczenie – w strukturze wynagrodzenia jest to od 9 do 11%.

Jeśli chcemy przyjrzeć się systemowi wynagrodzeń, który obowiązuje w naszej organizacji, najlepiej będzie zacząć od przeanalizowania wynagrodzenia zasadniczego (ponieważ ta część ma największy udział w wynagrodzeniu całkowitym). Pierwszym krokiem powinna być wycena stanowisk, następnie porównanie wynagrodzeń do rynku i na koniec ustalenie widełek wynagrodzeń w firmie.

Analiza płacy zasadniczej na wyciągnięcie ręki

W styczniu 2019 roku do naszych Raportów wprowadziliśmy nowe ujęcie płacy – płacę zasadniczą. Nasi klienci mogą teraz łatwo zobaczyć wysokość wynagrodzenia zasadniczego dla poszczególnych stanowisk w naszym raporcie.

Poniżej przykład prezentacji danych dla stanowiska Specjalista ds. administracyjnych:

Niewątpliwie przydatną opcją jest możliwość porównywania swojego wynagrodzenia zasadniczego ze średnią i medianą obowiązującą na rynku. Dzięki temu dowiemy się, czy nasze wynagrodzenie zasadnicze jest wyższe, niższe czy też  zbliżone do tego, co proponuje rynek.

Dlaczego struktura wynagrodzenia ma znaczenie?

Czy wynagrodzenie zasadnicze wystarczy, by dobrze zmotywować pracownika? Na ten temat wypowiada się nasza ekspertka – Agnieszka Winkiel: „Pracodawcy często nie zdają sobie sprawy, jak ważna jest struktura wynagrodzenia w firmie. Analiza samego wynagrodzenia całkowitego nie wystarczy. Umiejętne rozłożenie części wynagrodzenia może być bardzo potężną bronią na rynku pracownika. Zbyt mała część zasadnicza będzie zniechęcać kandydatów podczas rozmów kwalifikacyjnych. Za to za małe dodatki zmienne mogą działać demotywująco – pracownik będzie miał odczucie, że nie warto osiągać wyższe wyniki, skoro nie wpłynie to na jego wynagrodzenie.”.

Jak więc sami widzimy, struktura wynagrodzenia ma znaczenie – dobra potrafi zmotywować pracownika, źle skonstruowana będzie miała zgubne skutki dla efektywności naszych ludzi.