Każdy z nas spotkał się z pojęciem płacy minimalnej. W Polsce jej poziom określany jest od 1956r. aż do dzisiaj – oczywiście z niemałymi zmianami co do wyliczeń po drodze. Obecnie stawka minimalna brutto to 1850 zł miesięcznie, która co roku jest podwyższana zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Jest reguła, jest wyjątek
Jak to zwykle bywa także w przypadku gwarantowanej płacy minimalnej istnieje parę niuansów. Po pierwsze w skład minimalnego wynagrodzenia wliczane są również roczne dodatki stałe oraz zmienne. Ich suma podzielona przez 12 dodana do wynagrodzenia zasadniczego ma dać umowne 1850zł.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku pracownika, który dopiero zaczyna swoją karierę. W okresie pierwszego roku pracy jego zarobki nie mogą być niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzeniaza pracę (czyli 0,8 x 1850zł = 1480zł).
Biorąc natomiast pod lupę umowę zlecenie, zleceniobiorca może otrzymać niższe wynagrodzenie niż płaca minimalna. Tutaj wszystko zależy od wynegocjowanych z pracodawcą warunków. W niedalekiej przyszłości możemy się jednak spodziewać wprowadzenia minimalnej stawki godzinowej dla tego typu umów.
Statystyki i wykresy
Patrząc na to, jak zmieniała się wysokość płacy minimalnej jesteśmy w stanie wywnioskować parę ciekawych (przynajmniej dla niektórych) rzeczy. Po pierwsze, jak duża była inflacja oraz wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Te dwie zmienne stanowią minimum o jakie zostaje podwyższone co roku najniższe możliwe wynagrodzenie. Po drugie udział procentowy w średnim wynagrodzeniu daje informację o jakości życia Polaków. W idealnym przypadku udział ten wynosi 50%. Dla Polski w ostatnich latach wskaźnik ten zbliża się do pożądanej wartości – w roku 2008 wynosił 39,1%, a w 2014 roku 44,6%.
Polska znajdująca się w grupie krajów o najwyższej relacji minimalnego wynagrodzenia do średniego w kraju (wartości w procentach)
Źródło danych: Eurostat
Dodatkowo, jak wynika ze statystyk w badaniu Raport Płacowy, największy udział wśród pracowników z pensją minimalną mają ci z sektora produkcji, a następnie handlu.
Z granicami nie po drodze, czyli wady i zalety wprowadzenia minimalnego wynagrodzenia
Omówione zostały pewne cechy minimalnego wynagrodzenia, ale co tak naprawdę oznacza jego wzrost dla pracownika? Przy wyższej płacy minimalnej konieczne jest zwiększenie funduszu płac, a jak wiadomo nie jest to sytuacja komfortowa dla przedsiębiorców. W czasie złej koniunktury w gospodarce może ona prowadzić do redukcji wymiaru etatów lub (w bardziej skrajnych przypadkach) do zwolnień pracowników. Skutkować może to również przejściem części pracodawców do szarej strefy, czyli po prostu zatrudnianiem pracowników „na czarno”. Osobami, które najbardziej odczują zmiany, będą osoby bez doświadczenia zawodowego oraz pracownicy niewykwalifikowani. To oni stanowią większość osób, których dotyczy płaca minimalna.
Patrząc ze strony pracodawcy, jedną z korzyści polityki wprowadzenia najniższego możliwego wynagrodzenia może być natomiast wzrost produktywności pracowników, ponieważ w ten sposób przedsiębiorstwa będą chciały zrekompensować wzrost wynagrodzeń. Zazwyczaj w takiej sytuacji firmy rezygnują również z nadgodzin, co wpływa na poprawę warunków pracy.
Podsumowując, jak to zawsze bywa, minimalne wynagrodzenie miesięczne ma swoich zwolenników i przeciwników. Warto jednak zaznaczyć, że wprowadzenie takiej polityki przez państwo chroni w pewien sposób pracowników przed wyzyskiem ze strony przedsiębiorców.
